No one sees what you see, even they see it too
Een quote die ik vandeweek weer voorbij zag komen. Ik heb geen idee van wie de uitspraak is, maar ik vind hem erg veelzeggend. Hoe onlogisch hij ook lijkt, hij is zo waar!
Met onze ogen nemen we veel waar. Maar wát we waarnemen wordt door veel zaken beïnvloed. Allereerst kunnen we maar een heel klein deel van alle stukjes informatie en zintuiglijke prikkels bewust tegelijkertijd waarnemen. (Van de totaal 1,5 miljoen prikkels per seconde slechts 5 tot 9). Enerzijds is dat fijn, anders zouden we gek worden. Anderzijds begint hier al de eerste uitdaging voor duidelijke communicatie. Het verklaart namelijk dat iedereen andere stukjes informatie waarneemt. En dat bij bijvoorbeeld een auto-ongeluk, alle ooggetuigen iets anders hebben waargenomen, terwijl het ongeluk zelf feitelijk is.
Waarnemen is de eerste stap in het communicatieproces. Vandaar dat het goed is om te weten dat iedereen een andere selectie maakt. Daarnaast worden alle prikkels en informatie die bij je binnenkomen ook nog eens onbewust geselecteerd. Je hersenen ordenen en coderen de informatie. Dat gebeurt door informatie te generaliseren, te vervormen en weg te laten. Ook dat is fijn. Want nu kun je als je thuis komt zeggen dat er veel verkeer was onderweg en hoef je niet te vertellen (en te onthouden) dat je eerst ingehaald werd door een witte auto, daarna achter een rode auto belandde, etc. Je zou echt uren nodig hebben om alles te vertellen wat je werkelijk onderweg hebt gezien en gehoord (en nog meer hebt waargenomen).
Dat selecteren en filteren maakt gelijk ook duidelijk waarom sommige dingen je opvallen en andere niet. Heb je net een gesprek gehad met een collega over olifanten, dan zie je ze daarna opeens overal. Dat dus!
Kijken kunnen we overigens niet alleen met onze ogen. We leren in ons leven veel, maar verleren helaas ook vaardigheden. Van nature hebben we enorme intuïtieve capaciteiten. Zo kunnen we -als we nog onbevangen zijn – plaatjes voelen en kleuren ruiken. Op een basisschool in India leren kinderen om hun aangeboren intuïtie te vergroten. Mooi om te zien dat ze geblinddoekt kleuren en letters kunnen waarnemen. Want als zij dat kunnen, kunnen wij het ook (weer leren)!
Eenvoudig is het niet om je zintuigen intuïtief in te zetten. Soms is het al lastig om te verwoorden wat je voelt. Ook is het niet zeker of het woord waarmee jij je gevoel omschrijft, wel hetzelfde gevoel betekent voor de ander. Een gevoel of gedachte omzetten in een beeld, houding of klank kan dan enorm krachtig zijn. Als creatief coach heb ik dat meermaals ervaren. Zo kun je met een creatieve werkvorm bij iemand authentieke beelden opgeroepen en zichtbaar maken. Deze beelden vertellen meer dan woorden. En belangrijk: de beelden maken onbewuste gedachten bewust.
Meer bewust zijn van onze zintuigen en ze uitdagen. Dat zouden we eigenlijk vaker moeten doen. Een strand proeven, horen hoe de knoppen nu aan de bomen komen of kijken naar de lege ruimtes tussen voorwerpen in. Luisteren naar stiltes, kijken naar wat niet wordt gezegd. Laten we wat meer op de intuïtie van onze zintuigen vertrouwen.
